Dijitalleşmenin kilit rol üstlendiği, romantizmin doruğa çıktığı 2019 yılında, moda dünyası iki kavramı öne çıkardı: “Çeşitlilik” ve “Sürdürülebilirlik”

Dünyanın en büyük moda araştırma şirketi Lyst’in, geride bırakmaya hazırlandığımız 2019 yılı ile ilgili Google aramaları ve tüketici eğilimlerini baz alarak hazırladığı raporda “çeşitlilik ve sürdürülebilirlik” kavramları öne çıkarken; The Business of Fashion and McKinsey & Company'nin moda dünyasının bir yılını değerlendirdiği raporda siyasi belirsizlikle birlikte ekonomik büyümenin yavaşladığına dikkat çekilerek değişen dijital ortamın gündemi belirleyecek kilit rol üstlendiğine dikkat çekiliyor. Söz konusu raporda, artan tüketici taleplerine paralel çevresel ve sosyal hesap verilebilirliğin de önem kazandığına dikkat çekiliyor.

2019 yılında çok daha bilinçli bir profiline sahip tüketici ortaya çıktı ve onların talepleri markaları da etkiledi. Herkese ve her kesime saygı bekleyen tüketici bir nevi markaların çok daha fazla sorumluluk alacakları bir yöne doğru evrilmesini başlatmış oldu. Lyst verilerine göre 2019'da ayda ortalama 27 bin kez "sürdürülebilirlik" kavramı araştırıldı. İnsanlar doğal ve geri dönüştürülebilir materyallerden üretilen kıyafetlere özel ilgi gösterdi. Yine aynı şekilde "organik pamuk" veya “geri dönüşüm” en çok aratılan kelimeler arasındaydı. İnsanın başta sosyal medya ve dijital ortamdaki varlığı, yeni ifade biçimlerini ve bireyselliği destekleyince, insanlar fazlasıyla çeşitliliği arar oldu. Sokak giyimine paralel cinsiyetsiz veya unisex tasarımlar hiç olmadığı kadar yükselişe geçti. 2019 yılında, tüketicilerin spor ayakkabıya yaptığı harcama %36, tişörte yaptığı harcama ise %16 oranında arttı.

SÜPER KAZANANLAR VE TUTUNMAYA ÇALIŞANLAR

Moda endüstrisindeki yaratılan değerin büyük kısmının orantısız bir şekilde az sayıda oyuncudan geldiğine dikkat çeken McKinsey raporuna göre moda endüstrinin yarısından fazlası ‘değer kaybedenlerden oluşuyor. Yani, aslan payını alan az sayıda şirket ve zor zamanlar geçiren çok sayıda oyuncu var. Zara markasını bünyesinde bulunduran Inditex gibi küresel anlamda güçlü markalaşmaya giden fast-fashion markaları veya Chanel ve Rolex gibi lüks segmentte özel performans gösteren ve etkili moda oyuncuları 2019 yılında 125 milyar dolardan fazla gelir elde ederek “Süper Kazananları” olurken, küçük ve orta ölçekli moda evleri küçülme yoluna gittiler. Gucci, Yves Saint Laurent, Balenciaga, Alexander McQueen, Bottega Veneta gibi markaları bünyesinde bulunduran Kering ile Louis Vuitton, Christian Dior, Sephora, Fendi gibi markaları bünyesinde bulunduran LVMH Avrupa’nın süper kazananları oldu. Amerikan ikonik mücevher markası Tiffany & Co'nun LVMH tarafından satın alınması duayen Karl Lagerfeld’in ölümünün ardından lüks segmentte yılın en önemli olayı oldu. Aynı şekilde lüks perakendenin en önemli ismi Farfetch de hem satış performansı ile hem yaptığı yeni satın almalarla gündeme geldi. Bu arada Vetements’in yaratıcısı Demna Gvasalia'nın kendi markasından ayrılıp, Bottega Veneta ve Balenciaga için çalışması lüks pazarın önümüzdeki yıl daha da hareketleneceğini gösteriyor.

AMERİKA, FRANSA VE İTALYA’NIN MODA SAVAŞLARI

Henüz dile getirilmemiş olsa da 2019 yılı, Amerika, Fransa ve İtalya’nın moda dünyasındaki mevcut konumlarını güçlendirerek çok daha fazla söz sahibi olma yönünde attıkları stratejik adımlarla da hatırlanacak. Sinema, dizi ve müzik sektöründe müthiş bir üretici güce sahip olan Amerika, tüm hücrelerine kadar etkin olduğu –hatta kontrol ettiği- interneti 7/24 yayın yapan dev bir ekrana çevirerek kendi modasını dünyanın en uzak köşesine ulaştırıyor. Lyst’in Google verilerine göre hazırladığı raporda, yılın en çok aratılan markasının Virgil Abloh’un yarattığı Off-White’ın olması da bunun göstergesi. Artan rekabet, Fransa ve İtalya gibi modanın köklü merkezlerini de yeni adımlar atmaya zorladı. Tüm tekstil ve moda endüstrisinin oyuncularının Paris vurgusunu yeniden çok daha yüksek sesle ifade etmeye başladığı Fransa’da, Paris odaklı yeni bir büyüme stratejisi açıkça ifade ediliyor. Ülke dışındaki Sao Paulo, Moskova, Şanghay, Tokyo ve İstanbul fuarlarını iptal eden Première Vision örneğinde olduğu gibi birçok organizasyonu içeri alan Fransa, Balmain ve Jacquemus gibi şu sıralar heyecan yaratan markaların iletişimlerinde Paris vurgusu yaparak dünyanın moda başkenti unvanını korumakta kararlı olduğunu gösteriyor.

Yılın Trendi: “ROMANTİZM”

2019, romantizmin zirve yaptığı bir yıldı. Boncuklu çantalar, incili kolye ve saç aksesuarları, tül etekler ve babydoll elbiseler yükselişteydi. Özellikle aksesuarlarda oranlarla oynamak da küresel bir trend oldu. Bir yanda kabarık kollar, diğer yanda mini çantalar sezonun olmazsa olmazlarındandı.

Yılın Deseni: “ SAYKODELİK”

Soykodelik desenler, neonların da aralarında olduğu çılgın renkler özellikle yaz koleksiyonlarına çokça girdi. Neon yeşili parçalar için aramalar yaz boyunca %69 arttı.70'ler ve 90'ların iç içe geçtiği bu akımda, batik desenler ve büyük geometrik desenler dikkat çekti.

Yılın Giysisi: “ELBİSE”

Lyst’in verilerinde internette en çok arananlar sıralamasında, son dönemlerde kadınların oldukça tercih ettiği uzunlu kısalı elbiseler ilk sıradaydı. Kimilerince babaanne elbisesi olarak adlandırılan bu tasarımların çoğu diz altında biten, uzun kollu ve beli kemerli veya büzgülü modellerden oluşuyor. Daha çok küçük solgun çiçek desenleri ve fırfır detaylarına sahip bu elbiseler bir süre daha modacıların gündemini işgal edecek gibi görünüyor.

Yılın Sürprizi: “MİLİTARİST MODA”

Savaşlar ve göçler ile karanlık bir yıl olarak hatırlanacak 2019’da militarist moda da garip bir biçimde yükseldi. Daha çok sağlık personeli olmak üzere üniformal giysiler, out-door estetiğini yansıtan kargo pantolonlar, yağmurluklar, tulumlar, cepli yelekler, kemer çantalar ve postallar satış anlamında sürpriz bir artış yakaladı.

Yılın İlham Veren Dönemi: “DOKSANLAR”

Lyst verilerine göre küt burunlu, kalın topuklu ayakkabılardan, kırpık üst giysilere 90’lar estetiğinin bu yıl yeniden yorumlanmasına tanık olduk. Fendi'nin baget çantası, yıllık aramalarda % 164'lük bir artış görürken, Jean Paul Gaultier, Thierry Mugler ve Versace gibi moda evleri 90’lar arşivinden kimi parçaları vitrine taşıdı.

Yılın Gözdesi: “LÜKS SOKAK”

Sokak giysileri ve spor kıyafetlerde çeşitlilik ve farklı stiller gelişirken, lüks markalar bu segmente yönelik ürettikleriyle iyi bir pazar yakaladı. 2019 yılında tüketicilerin yeni bir çift spor ayakkabısına harcadığı para %39’luk bir artış gösterdi. Tişörtte bu artış % 16 olurken, lüks sokak giyimin parlayan yıldızı Off-White yılın en çok aranan markası oldu. Tom Ford ise bu akımı zamanında yakaladı ve 2020 İlkbahar/Yaz koleksiyonunu spor giyiminden ilham alarak hazırladı.

YILIN ARZU NESNELERİ

Bisikletçi şortları, kısa tayt aramalarında %137’lik bir artışın sağlandığı 2019’da kadınlara yönelik takım ve blazer ceketler özellikle canlı renk ve oversize seçenekleriyle iyi bir satış performansı yakaladı. Yılın en çok arzu edilen parçası Bottega Veneta’nın kese çantası olurken, Gucci logolu kemer, Jacquemus’un ultra mini çantası, Prada'nın balıkçı şapkası ve Louis Vuitton'ın yeni çıkardığı çoklu çapraz çantası en çok istenen parçalar arasında yerini aldı.