İspanya'da doktora yapan Türk bilim adamı Hakan Çoşkun’un doktora tez çalışmalarını içeren çalışması, dünyanın en saygın bilim dergisi olarak kabul edilen Nature'de yayınlandı.

İHA muhabirine açıklama yapan Hakan Çoşkun, “Öncelikle danışman hocam Prof. Angela Nieto’ya bana bu projede çalışma fırsatı verdiği için çok teşekkür ederim. Gelişim biyolojisi alanında çalışmak beni heyecanlandırıyor. Bir canlının ilk kalp atışına şahit olmak, onun gelişimini gözlemlemek harika bir duygu” dedi.

Günlük ortalama 12-14 saatlik bir çalışma temposu ile çalışmalarını sürdürdüğünü vurgulayan Çoşkun, bulguların Nature gibi dünyanın en prestijli dergilerinden birinde yayınlandığını belirtti. “Benim için rüya gibi” diyen Çoşkun, “Bu çalışmada emeği geçen herkese sonsuz teşekkürler. Türkiye’deki eğitimim boyunca bana emek veren, yol gösteren bütün hocalarıma minnettarım. Ayrıca bu zorlu süreçte her zaman yanımda olan ve desteklerini esirgemeyen aileme çok teşekkür ederim” diyerek duygularını dile getirdi.

Çalışma ile ilgili ise Çoşkun şu bilgileri verdi:

“Bildiğiniz gibi vücudumuzda dış uzuvlarımız simetrik bir düzen sergilemekte. Fakat iç organlarımız asimetrik olarak konumlanmakta. Örneğin karaciğerimiz sağ tarafta yer alırken, dalak ve kalbimiz sol tarafta bulunmakta. Bu süreç embriyon gelişiminin çok erken evrelerinden itibaren belirlenmekte. Erken embriyon gelişimi boyunca iç organlarımız ilk olarak ortada gelişmekte, ilerleyen safhalarda ise asimetrik pozisyonlarını almakta. Bu süreç iç organlarımızın doğru ve sorunsuzca çalışması için önem arz etmekte. Dünyada her 10 bin insandan birinde sağ/sol organ asimetrisine bağlı olarak hastalık ve ölümler gerçekleşmekte. Bunların birçoğu da doğum kaynaklı kalp hastalıkları ile ilişki gösteriyor. İlginçtir ki eğer kalbimiz sol yerine sağ tarafta gelişir ise canlı hayatına devam edebiliyor, fakat ortada gelişir ise ölü doğumla sonuçlanıyor. “
Bu çalışmada temel olarak kalbin asimetrik olarak vücudun sol tarafında gelişmesinde rol oynayan önemli bir moleküler mekanizmayı gösterdiklerini belirten Çoşkun, “Kısaca, erken gelişim döneminde ortada gelişmeye başlayan kalp tüpü, posterior tarafındaki hücrelerin asimetrik olarak göç etmesi sonucunda oluşturdukları fiziksel güç sayesinde kalbin posterior kısmı sola doğru itilirken kalp tüpünde bükülme gerçekleşmekte. Bu olay kalbin asimetrik olarak sol tarafta gelişmesini sağlamakta. Bu çalışmada zebra balığı, tavuk ve fare embriyoları olmak üzere üç farklı model organizma kullandık ve bu mekanizmanın evrimsel süreçte korunmuş olduğunu gösterdik” ifadesini kullandı.
Çoşkun, bu çalışmanın Prof. Angela Nieto önderliğinde Migel Hernandez Üniversitesi Sinir Bilimi Enstitüsünde yapıldığını kaydetti.

Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi